Günümüşde Bayramlar

🎊 GÜNÜMÜZÜN BAYRAMLARI

A. Mustafa Kutlu

Türkiye'de son otuz-kırk yıl içinde vücut bulan şehirleşme, bu çerçevede gerçekleşen iç göç, yanısıra başka pek çok sebeple birlikte büyük aileyi, mahalleyi dağıtmıştır. Artık büyük ailenin her bir ferdi ülkenin ayrı ayrı bölgelerine savrulmuş durumdadır. Köyde veya taşra şehir-kasabalarında kalan belki sadece ihtiyarlar.

Bu münasebet ile bir tatil vesilesi sayılan bayramlarda bir bölük insanımız hem memlekette kalan aile büyüklerini görmek, babasının-dedesinin mezarını ziyaret etmek için sila-i rahim maksadı ile yollara düşüyor.

Bir kısım insan ise akrabalığı, komşuluğu, aile bağlarını çoktan koparmış, etrafına ferdiyetçi bir koza örmüş, bayramı bir dinlenme, bir seyahat vesilesi saymakta, bu sebeple bir tatil beldesine gitmektedir. Bu iki grup insanın dışında bir de "gidemeyenler" var.

Dolayısıyla apartmanda, sitede, oturduğunuz sokakta bayram öncesi bir ayrım yaşanıyor: Gidenler, gidemeyenler.

Bu ayrım en fazla çocukları yaralamaktadır. Bisikleti olanla, olmayan farkı gibi; bayramda tatile gidenle, gidemeyen çocuk arasında bir burukluk yaşanmaktadır.

Geride kalanlar için ve bunlar arasında mali vaziyeti kötü olanlar için bayram günleri pek de parlak geçmiyor. Haydi iyi kötü çocuklara bir iki parça hediye alınmış, gönüller şenlenmiş olsun. Bilhassa büyük şehirlerde ailenin her biri bir uzak semttedir.

Akrabalar nasıl dolaşılacak, kimler ziyaret edilecek, hangi güzergâhlardan geçilecek? Hele bir de bu yolculuklara toplu taşıma araçları ile çıkılmış ise. O bayram kalabalığının arasında, çoluk-çocuk, bir vasıtadan diğer vasıtaya binerek nasıl seyahat edecek?

Modern hayatın, şehir kalabalığının, yoksulluğun bütün engellemelerine rağmen insanlarımız birbirlerini bayramda olsun görmek, hatır sormak, hemşehrilik ve akrabalık ilişkilerini yürütmek için bu tür ziyaretlerden kaçmıyorlar.

Çünkü zaten bu modern hayat içinde bu insanlar ya bayramdan bayrama görüşebiliyor, ya cenazeden cenazeye...

Bunu göze alamayanlar bir bakıma "bayramdan kaçıyorlar"...

Apartman hayatında insanlar birbirleri ile görüşmese dahi, yine de asansörde, kapı önünde karşılaşılıyor, en azından bir selam verilip alınıyor.

Bayram bu, bakarsın kapıcı ailesi ile birlikte gelir, karşı komşu kapıyı çalar, unutulmuş bir akraba çıkagelir.

Adam bunları dahi istemiyor. Bir telaş, koşturma ve heyecan içinde geçen günlerden bir nebze kurtulmak, bir nefes almak için bayramı tatil olarak algılıyor, ilk fırsatta çocuklarını alıp bir dinlenme tesisine kapağı atıyor.

Günümüzün bayramları geçmişte yaşanan bayramlardan koptu, ancak kendine mahsus bir hüviyet kazanamadı. Bu kimliksizlik toplumun geçirdiği değişimin bir yerde karar kılmamış olmasından kaynaklanıyor.

Süreç tamamlandığında bayramlar da yeni bir çehreye kavuşacak.